معرفی
چگونه ساختارسازمانی شرکتهای دارویی را اصلاح کنیم؟
ساختار سازمانی چیست
ساختار به عنوان يکي از اجزاي سازمان که از عناصر پيچيدگي، رسميت و تمرکز تشکيل شده است، تعريف ميشود.
اهمیت ساختارسازمانی
- ساختار در تعداد زیادی از نظریههای سازمان، به عنوان یکی از اصلیترین و مهمترین ابعاد سازمان مورد توجه قرار گرفته است. نظریههایی مانند تئوری سه شاخکی استاد میرزایی اهرنجانی، هفت اس بنیاد مکنزی، الگوی MIT90، 5 الگوی کارساز مینتزبرگ، نظریه نهاد و نهادگرایی، نظریات دفت، رابینز، اسکات، وودوارد، چارلز پرو و ... همگی به اهمیت ساختار در یک سازمان اشاره دارند.
- این توجه صاحبنظران حوزه مدیریت و سازمان به ساختار بیانگر این است که یکی از عوامل موفقیت سازمان در مناسب بودن ساختار آن است. اگر مأموریت، چشم انداز، اهداف، استراتژیها، برنامهها، منابع انسانی، منابع مالی، منابع اطلاعاتی و ... برای یک سازمان به خوبی تعریف شده و در نظر گرفته شده باشد ولی ساختار مناسبی نداشته باشد، آن سازمان به نتیجه مطلوب نمیرسد زیرا ابزار مناسبی برای پیشبرد سازمان نداشته است.
- اگر در قالب استعاره بخواهیم بیان کنیم، مانند آن است که ماشین ما خراب باشد، بدانیم باید کدام پیچ را سفت کنیم تا درست شود ولی آچار مناسب و اندازه آن پیچ برای سفت کردن نداشته باشیم، آچار کوچک باشد یا بزرگ باشد به ما کمکی نمیکند.
ویژگیهای یک ساختار سازمانی خوب :
•هدفمند برای تحقق مأموریت، چشمانداز و راهبردها.
•انطباق با مبانی، اصول، ارزشها و جهتدهندهها.
•تصریح وظایف و ساز و کارهای هماهنگی.
•حل پیچیدگیها، تمرکز و رسمیت.
•قابلیت تفویض اختیارات و مسئولیت داشته باشد.
•قابلیت تفویض اختیارات و مسئولیت داشته باشد.
•عملکرد غیراثربخش یک مجموعه تأثیر اندکی بر دیگر مجموعهها داشته باشد.
•قابلیت ایجاد واحدهای مستقل و خودگردان، درون یک سازمان بزرگتر را داشته باشد.
•دوبارهکاری، موازیکاری، فعالیتهای تکراری و زائد نداشته باشد.
•رویکرد حل مسئله داشته باشد.
•ایجاد تعارض بین واحدها نداشته باشد.
•ابتکار، خلاقیت، نوآوری و حس مسئولیتطلبی از نتایج آن باشد.
•توانایی واکنش سریع به تغییرات و ابداعات جدید.
•تسهیل در هماهنگی بین متخصصان.
•کاملاً پویا و ارگانیک.
•ضعف یک بخش از سازمان بر کل سازمان تأثیر نداشته باشد.
•ضعف یک بخش از سازمان بر کل سازمان تأثیر نداشته باشد.
•افزایش انگیزه و باعث جذب سرمایهانسانی نخبه شود.
•بهرهبرداری مشترک از منابع در زیر مجوعهها.
•سازمانی چابک، سبک و مجازی ولی یادگیرنده و نهادی.
در تهیه ساختار سازمانی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
- الزامات مرتبط با اسناد بالادستی مانند دستورالعملهای حاکمیت شرکتی، قانون اساسی، مبارزه با پولشویی، مقررات و دستورالعملهای نهادهای ناظر بالادستی و ... رعایت شود.
- آسیبهای اجتماعی حاصل از تعدیل نیرو (اخراج کارکنان) در نظر گرفته شود.
- بیانگیزگی شغلی حاصل از تغییر موقعیتهای شغلی کارکنان فعلی در نظر گرفته شود.
- سطح مقاومت کارکنان در برابر تغییرات سازمانی و واکنشهای احتمالی آنها بررسی و در نظر گرفته شود.
- کاهش حقوق و دستمزد کارکنان فعلی به دلیل تغییر موقعیتهای شغلی و آسیبهای حاصل از واکنشهای احتمالی کارکنان در برابر آن در نظر گرفته شود به ویژه کارکنانی که دوران آخر عمر سازمانی خود را سپری کرده و در حال بازنشستگی هستند.
- عناوین پستهای سازمانی بهگونهای انتخاب شود که بیانگر مأموریت و شرح شغل آن پست باشد.
- عناوین سازمانی به دلیل آنکه در مکاتبات استفاده میشوند میبایست موجز و دارای زیبایی و حسن ظاهری و در عین حال سادگی و ماندگاری در ذهن باشند.
مدلهای تحلیل ساختارسازمانی شرکتهای دارویی
:: تحلیل ساختارسازمانی مبتنی بر زنجیره ارزش پورتر
:: تحلیل ساختارسازمانی مبتنی بر برنامه راهبردی
:: تحلیل ساختارسازمانی مبتنی بر نسبتها
:: تحلیل ساختارسازمانی مبتنی بر چک لیست عوامل مؤثر بر ساختار
:: تحلیل ساختارسازمانی مبتنی بر SWOT
جهت یادگیری چگونگی تحلیل و اصلاح ساختارسازمای از طریق هر یک از روشهای تحلیل ساختار سازمانی فوق فایل آموزشی را دانلود نمایید.
خلاصه و نتیجه گیری
- یک ساختار سازمانی دائمی و همیشگی برای شرکت وجود ندارد و بسته به تغییر شرایط محیطی، استراتژیها، فرهنگ، میزان نیاز به کنترل، فناوری و اندازه شرکت ضروریست ساختارسازمانی بازنگری و اصلاح و بهبود داده شود.
- عدم تغییر ساختارسازمانی مانند آن است که ما با یک کامپیوتر قدیمی که از قبل داشتهایم بخواهیم از نرمافزارهای جدید امروزی که نیاز به سختافزار قوی دارند استفاده کنیم. هرگز شدنی نیست چون توانایی آن وجود ندارد. بنابراین ساختارسازمانی اگر بروز نشود و بهبود داده نشود باعث کاهش توان شرکت در جهت تحقق اهداف می شود.
- ساختار به قدری مهم است که نظریههای سازمان اکثراً بر آن معطوف بوده و آن را عنصر کلیدی در سازمان میدانند. تئوری سه شاخکی استاد میرزایی اهرنجانی، هفت اس بنیاد مکنزی، الگوی MIT90، 5 الگوی کارساز مینتزبرگ، نظریه نهاد و نهادگرایی، نظریات دفت، رابینز، اسکات، وودوارد، چارلز پرو و ... همگی به بعد ساختار در سازمان توجه کردهاند.
- اگر مأموریت، چشم انداز، اهداف، استراتژیها، برنامهها، منابع انسانی، منابع مالی، منابع اطلاعاتی و ... برای یک سازمان به خوبی تعریف شده و در نظر گرفته شده باشد ولی ساختار مناسبی نداشته باشد، آن سازمان به نتیجه مطلوب نمیرسد زیرا ابزار مناسبی برای پیشبرد سازمان نداشته است.